Business met biomassa en biobased gas

DSM, AkzoNobel Specialty Chemicals, FrieslandCampina, Suikerunie, Gasunie, Havenbedrijf Rotterdam, Groen Gas Nederland, ECN en Energy Academy Europe hebben onder leiding van CE Delft “samen met de rijksoverheid” gekeken naar een slimmere inzet van biomassa. De betrokken bedrijven uit vooral de chemie-, agrofood- en energiesector hebben de ambitie om hier de komende periode voortvarend mee door te gaan, maar in de praktijk voelen ze zich afgeremd door belemmeringen. In de zomer van 2018 hebben de bedrijven het rapport overhandigd aan Ed Nijpels, voorzitter van het Klimaatberaad.

De ondernemingen hebben de ambitie om te investeren in first of a kind-installaties en in verdere opschaling, geven de voor de ontwikkeling van het transitie-instrumentarium benodigde openheid, en denken en werken proactief mee om de gewenste circulaire duurzame biobased economie én de daarbij horende marktregels vorm te geven.

Hoofdconclusie van hun rapport is dat een stimuleringskader dat stuurt op CO2-reductie via zowél grondstoffen als energie, leidt tot business cases voor de meervoudige verwaarding van biomassastromen. De bedrijven zien kansen voor onder meer bio-raffinage, waste-to-chemicals, vergassing en het herwinnen van mineralen uit dierlijke mest.

Bij meervoudige verwaarding wordt gebruik gemaakt van het principe van cascadering: eerst worden hoogwaardige grondstoffen aan de biomassa onttrokken, zoals mineralen, eiwitten en vezels en binnen hetzelfde proces wordt gas gewonnen. Aangezien dit gas hernieuwbare koolstoffen bevat, zijn ook daaruit weer duurzame materialen te maken. Ook kan afval en biomassa worden gebruikt om daaruit nieuwe grondstoffen en producten te maken. Beide routes leiden daarmee tot CO2-reductie.

Ondersteunend kader gevraagd

Projecten voor meervoudige verwaarding zijn echter complex en komen moeilijk van de grond. Omdat vanuit de klimaatdoelstellingen de tijd begint te dringen, willen de initiatiefnemers daarin op korte termijn verandering brengen, onder andere door zelf te investeren in demo-installaties en de weg naar opschaling vrij te maken. Ze roepen de overheid op om een nieuw stimuleringskader te ontwikkelen dat stuurt op de gecombineerde winning van groene grondstoffen en duurzame energie.

Bio-syngas

Het rapport ziet vergassing als één van de sleuteltechnieken in de ontwikkeling van de biobased economy. Bio-syngas ontstaat door vergassing van biomassa. Er zijn meerdere vergassingstechnieken in ontwikkeling, waarvan een aantal aan industriële opschaling toe is. Het gaat om installaties met een investeringsomvang van tientallen miljoenen euro’s, met een soortgelijke omvang aan financiële risico’s aan de verkoop- en de inkoopzijde. “Robuuste verwaardingsmogelijkheden van het syngas zijn daarom belangrijk. Het gaat daarbij zowel om een mogelijke afzet als grondstof, als om een mogelijke afzet als hernieuwbare brandstof met grote CO2-reductiepotentie, bijvoorbeeld voor hoog-temperatuur warmteproductie in de industrie en voor de transportsector.”

Maar het bestaande innovatie-instrumentarium is niet toepasbaar, aangezien het niet is ingericht op deze omvang van opschaling. Daarom vragen de deelnemende bedrijven de overheid om een ontwikkelprogramma te organiseren, gericht op het in Nederland beschikbaar krijgen van commerciële vergassingsinstallaties op industriële schaal. Dit moet de verdere ontwikkeling van gasproductie en de verlaging van de CO2-uitstoot ten goede komen. AkzoNobel, ECN en Gasunie nemen hierin het voortouw.